Haki
Haki powstają na mezialnej (przedniej) lub dystalnej (tylnej) krawędzi zęba. Najczęściej występują na pierwszych górnych zębach (106 i 206) policzkowych i ostatnich dolnych (311 i 411). Z przodu zdiagnozowanie ich obecności jest stosunkowo łatwe, nawet metodą palpacyjną.
W przypadku ostatnich zębów żuchwy ich detekcja jest możliwa tyko przy użyciu rozwieracza, dlatego często pozostają niewykryte. W związku z małą przestrzenią między 311 i 411, a dziąsłem szczęki, przerośnięte haki ranią jej powierzchnię, co wiąże się z ogromnym bólem w czasie żucia. Dostęp w czasie zabiegu do nich jest utrudniony i dlatego niekiedy są nieprawidłowo tarnikowane, zwłaszcza przy stosowaniu starszych technik tarnikowania. Niestety nie są to rzadkie przypadki, kiedy koń jest w miarę regularnie tarnikowany, a w czasie przeglądu widzimy wysokie haki na jedenastkach.
Leczenie
Krótkie i cienkie haki oraz niskie rampy można usunąć podczas jednej wizyty. Jednak w przypadku większych zmian konieczne jest rozłożenie tarnikowania (odontoplastyki) w czasie. Zbyt agresywne tarnikowanie może prowadzić do otwarcia miazgi i poważnego uszkodzenia zęba. Lekarz w tym przypadku umawia się na kolejną wizytę w ciągu 3-6 miesięcy.
Podsumowanie
Nie lekceważmy potrzeby przynajmniej corocznych prawidłowo wykonanych przeglądów i nie korzystajmy z najtańszych „pół-rozwiązań”. Brak lub pobieżnie przeglądy oraz trudny dostęp podczas tarnikowania sprawiają, że 11-stki bywają nieprawidłowo leczone.
Odontoplastyka (tarnikowanie) haków jest wliczone w standardową cenę. W trudnych przypadkach 11-stek, które wymagają dodatkowych zabiegów, niekiedy naliczana jest dodatkowa opłata.
Rampy
Rampy są podobne do haków, jednak obejmują większą powierzchnię okluzyjną zęba poprzez stopniowe nachylenie jej na całym zębie. Najczęściej występują na pierwszych i ostatnich zębach policzkowych żuchwy i szczęki.
Przyczyny powstawania:
- nieprawidłowy zgryz np. “sowi zgryz”
- cups-y
- opóźnione wyrzynanie się zęba przeciwstawnego
- inne wady zgryzu wpływające na zakres ruchu żuchwy
- spożywana dieta
Postępowanie jest podobne jak przypadku haków.
