Stare polskie przysłowie mówi, że darowanemu koniowi nie zagląda się w zęby. Zwierzęta te jednak często cierpią na problemy stomatologiczne i każdy wierzchowiec, darowany czy nie, wymaga regularnej kontroli uzębienia. Aby wizyta stomatologa koni przebiegała sprawnie i bezstresowo, dobrze jest się do niej przygotować.
Historia leczenia
Przed każdą wizytą lekarza weterynarii od zębów koni, warto uszykować dokumentację medyczną i paszport swojego konia. Pomoże to uniknąć stresu w przypadku pytania o historię szczepień, zażywane leki czy choroby przewlekłe.
Szczepienie przeciwko tężcowi – dlaczego jest konieczne?
Tężec jest groźną chorobą zakaźną, wywoływaną przez Clostridium tetani. Konie są szczególnie wrażliwe na ten patogen – bardziej niż ludzie i inne zwierzęta domowe. Do zarażenia może dojść już poprzez niewielką, zabrudzoną ranę. Chore konie prezentują szereg objawów neurologicznych – sztywność mięśni, zaburzenia chodu, trudności z jedzeniem i piciem, zaleganie. Śmiertelność jest bardzo wysoka, nawet przy podjętej terapii.
W trakcie zabiegów stomatologicznych w jamie ustnej powstają rany, które mogą stać się drogą wejścia dla patogenu. Lekarz weterynarii ma prawo odmówić wykonania usługi u nieszczepionego konia lub zaproponować podanie drogiej surowicy przeciwtężcowej.
Choroby przewlekłe
Niektóre choroby przewlekłe tj. astma u koni, choroba wrzodowa żołądka czy alergie mogą wpływać na dobór leków, sposób postępowania a nawet porę roku wykonywania zabiegu. Zawsze należy poinformować lekarza o schorzeniach swojego wierzchowca i wdrożonym leczeniu. Konie cierpiące na choroby układu oddechowego, zwykle lepiej znoszą zabiegi stomatologiczne w okresie jesienno-zimowym. Natomiast wrzodowcy mają przeciwskazania do stosowania niektórych leków i mogą potrzebować dodatkowej suplementacji przy okazji poważniejszych zabiegów stomatologicznych.
Historia wizyt stomatologicznych
Dzięki opisowi poprzednich wizyt stomatologicznych, stomatolog koni może lepiej zaplanować konsultację. Wie, jakich problemów z uzębieniem się spodziewać i które badania dodatkowe mogą być konieczne. Cenną informacją są też rodzaje i dawki leków użyte do sedacji zwierzęcia.
Obserwacja swojego konia
Wywiad jest niezbędnym elementem każdej wizyty lekarskiej. Informacje dostarczone przez opiekuna konia są istotne dla postawienia diagnozy i wdrożenia odpowiedniego leczenia. Stomatolog koński może pytać m.in. o:
- “wypluwki” – zbite, nierozdrobnione kulki z paszy wypluwane przez konia; świadczą o problemach z rozdrabnianiem pokarmu
- obecność długich włókien siana lub licznych ziaren owsa w odchodach zwierzęcia
- usztywnianie się na wędzidle, niechęć do pracy na kontakcie
- utratę masy ciała
- trudności z gryzieniem marchewek, jabłek, buraków
- nieprzyjemny zapach z pyska
- tkliwość w okolicy głowy
Przygotowanie miejsca dla koni i do wizyty dentysty
W większości przypadków najlepszym miejscem na kontrolę uzębienia jest boks konia. Niewiele stajni dysponuje poskromem, który ułatwia wykonywanie zabiegów na stojącym zwierzęciu.
Wizytę najlepiej zaplanować na moment, gdy w stajni panuje spokój. Konie wychodzące na jazdę, wizyta kowala, półkolonie, czy generalne sprzątanie mogą utrudniać przeprowadzenie badania. Lekarz weterynarii potrzebuje także miejsca na rozstawienie sprzętu. Należy zapewnić źródło wody, najlepiej letniej. Końskiego pacjenta warto sprowadzić do boksu z odpowiednim wyprzedzeniem. Bezpośrednio przed wizytą nie należy podawać paszy treściwej, marchewek, a tym bardziej gotowych smaczków dla koni. Ich fragmenty mogą przywierać do zębów, utrudniając i przedłużając badanie jamy ustnej. W związku z tym, że duża część dentystów używa „haltera” do podwieszenia głowy koni, należy poinformować lekarza o braku belki poprzecznej nad wejściem do boksu.
Po wizycie stomatologa konieczna jest głodówka, związana z podaniem sedacji. Najlepiej by koń miał przygotowany kaganiec lub pusty boks.
Podsumowanie
Wizyta stomatologa koni bywa stresująca zarówno dla konia, jak i właściciela. By przebiegła jak najbardziej spokojnie, warto pamiętać o dokumentacji medycznej, paszporcie i przygotowaniu miejsca badania. W razie jakichkolwiek wątpliwości, należy skontaktować się z lekarzem weterynarii.